Moje piewsze wybory!
Date: 26.11.18Dla 艣ledz膮cych moj膮 blogow膮 stron臋 na Facebooku nie jest tajemnic膮, 偶e bardzo ekscytowa艂am si臋 wyborami, kt贸re mia艂y u nas ostanio miejsce. By艂y to pierwsze wybory, w kt贸rych mog艂am g艂osowa膰, wi臋c chc膮c nie chc膮c musia艂am si臋 wg艂臋bi膰 w tajniki ameryka艅skiej polityki i systemu wyborczego.
Co prawda na egzaminie na obywatelstwo s膮 te偶 pytania z tej dzia艂ki, ale raczej pobie偶ne i dotycz膮ce ca艂ych stan贸w. Jednak ka偶dy stan ma swoje r贸偶ne dziwne regulacje i przed g艂osowaniem wypada je ogarn膮膰. Jak zacz臋艂am to wszystko czyta膰 to naprawd臋 uwa偶am, 偶e polski system jest super i Amerykanie mogliby przenie艣膰 cz臋艣膰 naszych pomys艂贸w do siebie 馃槃 Z drugiej strony rozumiem, 偶e USA to naprawd臋 du偶y kraj i niekt贸re rozwi膮zania musz膮 zosta膰.
![]() |
Broszurki (chocia偶 obj臋to艣ciowo bli偶ej im do ksi膮偶ek...), kt贸re przysz艂y do nas poczt膮. Wi臋kszo艣膰 zdj臋膰 w tym po艣cie pochodzi z owych zacnych publikacji. |
Opcje g艂osowania s膮 trzy:
- poczt膮
- osobi艣cie przed wyborami (u nas by艂 na to miesi膮c i by艂 tylko jeden wyznaczony na to lokal, bodaj偶e ratusz)
- osobi艣cie w dniu wybor贸w
![]() |
Kalendarz wybor贸w |
My oczywi艣cie wybrali艣my opcj臋 ostatni膮, 偶eby poczu膰 klimat wybor贸w 馃槂 We wtorek rano (tak, wybory s膮 we wtorki, bez sensu, tzn. kiedy艣 mia艂o sens bo chodzi艂o o to, 偶eby farmerzy mogli dojecha膰, ale mogliby to wreszcie zmieni膰) pojechali艣my do lokalu wyborczego, tzn. ko艣cio艂a i okaza艂o si臋, 偶e g艂osowanie jest w hali sportowej (ko艣cio艂y cz臋sto pe艂ni膮 funkcj臋 dom贸w kultury, wi臋c wypasiona sala gimnastyczna nikogo nie dziwi).
Komisji by艂o kilka (chyba 5 lub 6, a w ka偶dej by艂y 4 osoby plus po sali kr臋ci艂o si臋 kilku pomagaczy, my艣l臋, 偶e mo偶na liczy膰 25-30 os贸b, kt贸re tam pracowa艂y). Pokazali艣my otrzymane wczesniej poczt贸wki, na kt贸rych by艂 nasz adres i przydzielono nas do odpowiedniego stolika.
![]() |
Parking przed lokalem wyborczym, tak na wszelki wypadek, 偶eby by艂o wiadomo, 偶e to tutaj 馃槂 |
No i zacz膮艂 si臋 cyrk bo pani z komisji patrzy na swoj膮 list臋 i m贸wi, 偶e nas na niej nie ma. Na to my, ale przecie偶 si臋 zarejestrowali艣my w terminie i w og贸le. Wi臋c inna pani z komisji m贸wi, 偶e na li艣cie, kt贸r膮 ona ma to my jeste艣my. Jednak pani numer 1 nie chcia艂a odpu艣ci膰 i m贸wi, 偶e da nam provisional ballot czyli warunkow膮 kart臋 do g艂osowania. Polega to na tym, 偶e g艂os si臋 oddaje normalnie, ale potem on idzie na inn膮 kupk臋 i uznawany jest dopiero wtedy gdy zrobi膮 dochodzenie i potwierdz膮, 偶e mieli艣my prawo g艂osowa膰...
Wi臋c siedli艣my wype艂nia膰 jakie艣 papiery do tego warunkowego g艂osowania a pan pomagacz dzwoni艂 w tym czasie do jakiego艣 wy偶szego organu z zapytaniem czy jednak mo偶emy normalnie g艂osowa膰 czy nie. Potwierdzili mu, 偶e spoko, nie ma problemu, sporo na jednej z list jeste艣my. Wr贸cili艣my do naszej komisji, 偶eby odebra膰 karty i pani numer 1 zn贸w si臋 drze, 偶e u niej na li艣cie nas nie ma. Trzy inne panie z komisji plus pan pomagacz m贸wi膮 jej, 偶eby ju偶 da艂a spok贸j bo zadzwonili i potwierdzili a ona swoje. No zapiera艂a si臋 r臋kami i nogami, 偶eby nie da膰 nam tych kart do g艂osowania 馃槥 (mamy teori臋, 偶e owa pani po raz pierwszy dorwa艂a si臋 do sto艂ka gdzie faktycznie mog艂a o czym艣 zdecydowa膰 i najwidoczniej j膮 ponios艂o).
No ale dobra, wype艂nili艣my d艂uga艣n膮 kart臋 do g艂osowania i wreszcie mogli艣my odebra膰 upragnion膮 naklejk臋 "I voted" (one s膮 tutaj troch臋 jak naklejki WO艢P, nosi si臋 je dumnie ca艂y dzie艅 馃槃 ) Ca艂y proces zabra艂 nam jedynie godzink臋 馃槚
![]() |
Oczywi艣cie Google te偶 si臋 do艂膮czy艂o ze swoj膮 przypominajk膮 do g艂osowania. |
Aha, nikt nie poprosi艂 nas o 偶aden dokument potwierdzaj膮cy nasz膮 to偶samo艣膰. Bo w Stanach nie sprawdzaj膮. Przychodzi si臋, m贸wi: dzie艅 dobry, jestem Zosia Kowalska, chcia艂abym zag艂osowa膰. I to tyle. Do tej pory mnie to szokuje bo sk膮d wiedz膮, 偶e ja to ja? R贸wnie dobrze moja s膮siadka mog艂aby przedstawi膰 si臋 jako ja i zag艂osowa膰. Ba, znane s膮 przypadki, 偶e kto艣 zarejestrowa艂 swojego psa jako wyborc臋, przesz艂o bez problem贸w. Przy ka偶dych wyborach okazuje si臋, 偶e zag艂osowa艂y te偶 osoby, kt贸re ju偶 umar艂y... Z kolei gdy kto艣 g艂osuje drog膮 pocztow膮 to podobno sprawdzaj膮 podpis z tym, kt贸ry maj膮 w bazie. To bardzo ciekawe bo m贸j podpis przy rejestracji internetowej jest takim komputerowo wygenerowanym z czcionk膮 udaj膮c膮 pismo odr臋czne… W 偶adne podpisy elektroniczne w polskim znaczeniu nikt si臋 nie bawi.
Co prawda w niekt贸rych miejscach zaczynaj膮 ju偶 wprowadza膰 obowi膮zek wylegitymowania si臋, ale zawsze jest wtedy rumor i krzyk, 偶e dyskryminacja i w og贸le (kto uwa偶a, 偶e jest dyskryminowany i w jaki spos贸b to w sumie temat na osobny post albo i dwa). Wbrew powszechnej opinii, dow贸d to偶samo艣ci w Stanach istnieje, wydaj膮 od r臋ki w odpowiedniku WORDu, kosztuje kilka dolar贸w (ja chyba p艂aci艂am 8, ale koszt b臋dzie inny w r贸偶nych stanach) na miejscu robi膮 zdj臋cie, kt贸re wliczone jest ju偶 w cen臋. Ale i tak wi臋kszo艣膰 amerykan贸w ma prawo jazdy i jest ono traktowane na r贸wni z dowodem osobistym. Tak偶e ja problemu nie widz臋...
Wiem, 偶e w Polsce te偶 s膮 opcje pomocy dla niepe艂nosprawnych, 偶eby mogli zag艂osowa膰, ale chyba w Stanach jako艣 sprawniej to dzia艂a. |
Pytania do wszystkich obywateli stanu to propositions i mieli艣my ich dwana艣cie. Jednak numer 9 ostatecznie zosta艂 zablokowany przez s膮d i g艂osowali艣my na 11 (nr 9 to by艂o pytanie czy chcemy, 偶eby Kalifornia zosta艂a podzielona na 3 stany 馃槣 ).
Spora cz臋艣膰 dotyczy艂a zgody obywateli na wypuszczenie przez Kaliforni臋 r贸偶nych obligacji skarbowych, kasa z nich mia艂aby pokry膰 np. budow臋 mieszka艅 dla bezdomnych, szpitali dla dzieci czy inicjatyw zwi膮zanych z ochron膮 艣rodowiska. Zostali艣my te偶 zapytani o to czy dyspozytorzy na pogotowiu mog膮 by膰 zmuszeni do pracy podczas przerwy (nie ogarniam jak to w og贸le przesz艂o, a nie, w sumie ogarniam, ale to d艂uga historia z lobbystami w tle, jak z reszt膮 spora cz臋艣膰 pozosta艂ych problem贸w z referendum). By艂o te偶 pytanie o zmiany w podatku na paliwo, czy stan mo偶e regulowa膰 czynsze, czy chcemy zaprzestania zmiany czasu na zimowy/letni, czy osoby dializowane powinny si臋 wi臋cej dok艂ada膰 do zabiegu, czy chcemy zmian w regulacjach podatkowych os贸b po 55 roku 偶ycia kupuj膮cych domy i czy kury powinny by膰 tylko na wolnym wybiegu. Ot, po trochu wszystkiego.
![]() |
Proposition numer 1, wyja艣nienie z broszurki. Nie wiem czemu jako艣膰 wysz艂a s艂abo, ale mam nadzieje, 偶e przy powi臋kszeniu wida膰 wi臋cej. |
Nasze lokalne problemy na karcie wyborczej nazywaj膮 si臋 measures. W sumie s膮 tam dwie kategorie: regulacje maj膮ce obowi膮zywa膰 w ca艂ym hrabstwie lub w danej miejscowo艣ci. Tak dla por贸wnania nasze hrabstwo jest tylko troszk臋 mniejsze od wojew贸dztwa lubelskiego.
W measures zapytano nas czy chcemy legalizacji marihuany (w艂a艣ciwie o marihuan臋 to by艂y 3 r贸偶ne pytania, jak wida膰 gor膮cy temat 馃槀 ), czy chcemy, 偶eby podnie艣膰 VAT o 1% (brzmi znajomo, nie?) oraz czy pozwalamy na wypuszczenie obligacji, na kt贸rych skorzysta艂yby lokalne szko艂y (czy tylko ja to widz臋, czy Stany maj膮 mani臋 zad艂u偶ania si臋?).
Opr贸cz pyta艅 z referendum g艂osowali艣my te偶 na obsadzenie r贸偶nych stanowisk: senatora, gubernatora, sekretarza stanu, superintendenta (co艣 a la stanowy minister edukacji), s臋dzi贸w, parlementarzyst贸w i innych, kt贸rych nazw nawet nie umiem przet艂umaczy膰 i dalej w sumie nie wiem co robi膮:
A to nawet nie s膮 wszyscy kandydaci, tylko ci, kt贸rych popiera konkretna partia |
W niekt贸rych stanach, w tym w Kalifornii, mamy wybory przed wyborami, celem ograniczenia liczby kandydat贸w (zazwyczaj do dw贸ch). A 偶e Kalifornia popiera demokrat贸w, wi臋c cz臋sto obie osoby kandyduj膮ce by艂y z tej samej partii. No super wyb贸r 馃槣 Tutaj przyk艂ad wy艣cigu po fotel senatora:
A je艣li chodzi o gubernatora to kandydat demokrat贸w nie zrobi艂 w sumie nic, nawet nie chcia艂o mu si臋 napisa膰 par臋 s艂贸w o swoim programie wyborczym (zdj臋cie poni偶ej) a i tak wygra艂 z palcem w nosie. Troch臋 obawiam si臋 rz膮d贸w tego pana, no ale zobaczymy....
Kolejna ciekawostka to cisza wyborcza, a raczej jej brak. By艂am w niez艂ym szoku gdy wraca艂am z wybor贸w i stoj膮c na 艣wiat艂ach zauwa偶y艂am, 偶e na skrzy偶owaniu stoi pani z banerem promuj膮cym jednego z kandydat贸w. Pierwsza moja my艣l – ale jak to, to jest legalne? 馃槄
Og贸lnie wiadomo ju偶 kto wygra艂 chocia偶 ostateczny termin na podanie wynik贸w to 7 grudnia. Mo偶liwe, 偶e zliczane s膮 jeszcze jakie艣 g艂osy z tych warunkowych kart do g艂osowania, ale to ju偶 bardzo ma艂y procent. Te z g艂os贸w pocztowych (u nas 4 i p贸艂 miliona) s膮 ju偶 policzone bo Kalifornia czeka na nie tylko trzy dni po terminie wybor贸w.
W hrabstwie w Los Angeles wymy艣lili, 偶e te g艂osy b臋d膮 liczone w jednym miejscu (a warto zauwa偶y膰, 偶e populacja LA i okolic liczonych do hrabstwa to ponad 10 milion贸w ludzi). Wi臋c karty zwo偶one s膮 艂odziami i helikopterami, 偶eby tylko zd膮偶y膰 z liczeniem 馃槃馃槃馃槃 Wyglada to jak zakrojona na szerok膮 skal臋 operacja wojskowa a tak naprawd臋 wa偶y si臋 wtedy los kurek niosek 馃槀
Czasem trudno te ameryka艅skie wybory traktowa膰 powa偶nie, ale jest co艣 z czego warto wzi膮膰 przyk艂ad – frekwencja wyborcza. Tym razem Amerykanie si臋 zmobilizowali i pocisn臋li艣my na 65% 馃憤
A za dwa lata kolejne wybory, tym razem na prezydenta, wi臋c pewnie za chwil臋 Donald b臋dzie mi wyskakiwa艂 z lod贸wki....